Situationeel Leidinggeven
In deze E-learning beginnen we met een aantal theoretische modellen. De eerste daarvan is het model van Situationeel Leidinggeven (Hersey en Blanchard, 1977). Het doel van de theorie achter dit model is dat het een team helpt te komen tot een hogere mate van zelfstandigheid, en dat de gehanteerde stijl van leidinggeven aanpast wordt aan de situatie. Uiteindelijk is het immers de belangrijkste taak van de trainer-coach om zijn spelers te beïnvloeden, om plannen te realiseren.
Deze plannen kunnen er zijn op individueel niveau, of het zijn plannen die te maken hebben met het team als geheel. Elke situatie die je tegenkomt vraagt dus om een verschillende manier van leidinggeven. Binnen dit situationeel leidinggeven zoek je naar een goede balans tussen het richten op de relatie en het richten op de taak. Nu gaan we iets dieper in op dat model van Hersey en Blanchard. Bekijk daartoe eerst dit fragment.
In het model van Situationeel Leidinggeven worden vier stijlen onderscheiden. Elke stijl heeft bepaalde kenmerken en, wanneer je je daar bewust van bent, kun je die stijl afhankelijk van de situatie inzetten . Paul van Zwam zelf gaat in dit volgende fragment ook in op Situationeel Leidinggeven. Bekijk het hier:
Bestudeer de kenmerken van onderstaande vier fases en beantwoord vervolgens de vragen.
Stijl 1 – I N S T R U E R E N (opdragen)
In deze fase geeft de trainer-coach veel gedetailleerde instructies: wat moet er precies gebeuren, hoe moet het gebeuren? De trainer-coach controleert nauwlettend, en deze stijl is vooral taakgericht. Het gaat binnen dat taakgerichte bijvoorbeeld over hoe je verwacht dat er binnen je groep met elkaar wordt samengewerkt. Een valkuil bij deze manier van leidinggeven is dat de trainer-coach autoritair overkomt en daarmee zorgt voor een angstcultuur.
- bij geringe bekwaamheid en sterke betrokkenheid
- veel sturing, weinig ondersteuning
- de trainer-coach geeft gedetailleerde aanwijzingen en houdt nauwgezet toezicht op de taakuitoefening
- valkuil: autoritair gedrag
Stijl 2 – O V E R L E G G E N (overtuigen)
Bij deze stijl bespreken de trainer-coach en de spelers samen het wat en hoe van de taak, waarbij de trainer-coach zelf uiteindelijk het ‘hoe’ bepaalt en de uitvoering van hetgeen afgesproken is nauwlettend bewaakt. De trainer-coach ondersteunt de spelers door verantwoordelijkheden te delen en door veel vragen te stellen, door actief te luisteren, spelers te complimenteren en te stimuleren. Deze stijl wordt ineffectief bij manipuleren: wel vragen naar de inbreng van de ander, maar er niets mee doen. Een valkuil is dat de trainer-coach overkomt als therapeut.
- bij enige bekwaamheid en zwakke betrokkenheid
- veel sturing, veel ondersteuning
- de trainer-coach blijft aanwijzingen geven en de taakuitoefening controleren, maar geeft daarnaast uitleg
- valkuil: therapeutisch gedrag
S3 – O N D E R S T E U N E N (coachen):
Trainer-coach en spelers beslissen samen hoe het werk wordt uitgevoerd. De trainer-coach helpt de spelers op verzoek bij de uitvoering. Hij geeft daarbij primair leiding door aandacht te besteden aan de relatie en door het geven van erkenning. Een valkuil is dat de trainer-coach de spelers gaat betuttelen.
- bij hoge bekwaamheid en wisselende betrokkenheid
- weinig sturing, veel ondersteuning
- de trainer-coach bevordert en ondersteunt de taakuitoefening en deelt de verantwoordelijkheid voor de besluitvorming met de spelers
- valkuil: betuttelend gedrag
S4 – O V E R L A T E N (delegeren):
Overlaten of delegeren is effectief toe te passen wanneer de trainer-coach voor de spelers de voorwaarden kan scheppen die nodig zijn bij het uitvoeren van de opdracht. De trainer-coach loopt hierbij wel de kans te vervallen in een niet-effectieve laissez-faire stijl.
- bij hoge bekwaamheid en sterke betrokkenheid
- weinig sturing, weinig ondersteuning
- de trainer-coach draagt de verantwoordelijkheid voor besluitvorming en probleemoplossing over aan de spelers
- valkuil: laissez-faire houding
Vragen/opmerkingen
Heb je naar aanleiding van dit hoofdstuk nog vragen voor Paul van Zwam? Stel ze in het forum.
Heb je specifiek voor dit hoofdstuk zelf een tip/suggestie/aanvulling waar de makers van deze E-learning hun voordeel mee kunnen doen, deel die in het forum.
Beantwoord nu onderstaande vragen (Test)